मित्रों, मध्य रेल के नूतन समयसारणी की झलकियां देर से आई मगर यात्रीओं को बड़ी निराश कर गई। मध्य रेल प्रशासन ने शून्याधारित समयसारणी के अंतर्गत जो बहुत सारी कांटछाँट की जाने वाली थी उन्हे इस हाइलाइट मे उजागर कर दिया है। सवारी गाड़ियोंको एक्सप्रेस बनाकर ग्रामीणों की हक की यातायात व्यवस्था छिन गई है। एक तो गाड़ियोंकी कटौती हो गई, पड़ाव घटा दिए गए और किराया दुगना ऐसे मे इन सवारी गाड़ियोंके यात्री अपने आप को ठगा सा महसूस करते है। इस विषय पर हमारे ब्लॉग मे विस्तृत लेख आ चुका है फिलहाल समयसारणी के बदलाव समझते है।
नई गाड़ीया :-
01433/34 लोनन्द फलटण लोनन्द विशेष
01432/31 फलटण पुणे फलटण विशेष
11427/28 पुणे जसीडीह पुणे साप्ताहिक
17321/22 वास्को जसीडीह वास्को साप्ताहिक
01401/02 अहमदनगर आश्टी अहमदनगर विशेष डेमू
1) गाड़ियोंका मार्ग विस्तार :-
12730/29 हड़पसर नांदेड हड़पसर गाड़ी को हड़पसर से आगे पुणे तक विस्तारित किया गया
22119/20 मुम्बई करमाली मुम्बई तेजस एक्सप्रेस को करमाली से आगे मडगांव तक विस्तारित किया गया।
22155/56 सोलापूर मीरज सोलापुर एक्सप्रेस को सोलापूर से कलबुरगी और मिरज से कोल्हापूर तक विस्तारित किया गया।
12107/08 लोकमान्य तिलक टर्मिनस लखनऊ लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस को लखनऊ से आगे सीतापुर तक विस्तारित किया गया।
2) गाड़ियों के फेरे बढ़ाए गए :-
12730/29 नांदेड पुणे नांदेड एक्सप्रेस द्विसाप्ताहिक की जगह प्रतिदिन
11099/11100 लोकमान्य तिलक टर्मिनस मडगांव लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस साप्ताहिक से सप्ताह मे चार दिन
यहाँसे शुरू होते है गाड़ियों की सेवाओं मे प्रारम्भिक स्टेशन से गाड़ी के चलने की तिथि मे बदलाव
22511 लोकमान्य तिलक टर्मिनस कामख्या वातानुकूलित कर्मभूमि साप्ताहिक एक्सप्रेस बुधवार की जगह मंगलवार को चलेगी।
15102 लोकमान्य तिलक टर्मिनस छपरा अंत्योदय एक्सप्रेस शुक्रवार की जगह गुरुवार को चलेगी।
18610 लोकमान्य तिलक टर्मिनस राँची एक्सप्रेस शनिवार की जगह शुक्रवार को चलेगी।
15268 लोकमान्य तिलक टर्मिनस रक्सौल अंत्योदय एक्सप्रेस मंगलवार की जगह सोमवार को चलेगी।
12546 लोकमान्य तिलक टर्मिनस रक्सौल कर्मभूमि एक्सप्रेस सोमवार की जगह शनिवार को चलेगी।
16331 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस थिरुअनंतापुरम एक्सप्रेस सोमवार की जगह रविवार को चलेगी।
16339 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस नागरकोइल एक्सप्रेस बुधवार, गुरुवार, शुक्रवार, और रविवार की जगह मंगलवार, बुधवार, गुरुवार और शनिवार को चलेगी।
16351 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस नागरकोइल एक्सप्रेस मंगलवार और शनिवार की जगह सोमवार और शुक्रवार को चलेगी।
15548 लोकमान्य तिलक टर्मिनस रक्सौल अंत्योदय एक्सप्रेस गुरु वार की जगह बुधवार को चलेगी।
11048 कोल्हापूर धनबाद एक्सप्रेस गुरुवार की जगह शुक्रवार को चलेगी।
12103 पुणे लखनऊ एक्सप्रेस शुक्रवार की जगह मंगलवार को चलेगी।
12104 लखनऊ पुणे एक्सप्रेस रविवार की जगह बुधवार को चलेगी।
17013 हड़पसर हैदराबाद एक्सप्रेस सोमवार, बुधवार और शनिवार की जगह मंगलवार, शुक्रवार और रविवार को चलेगी।
17014 हैदराबाद हड़पसर एक्सप्रेस मंगलवार, शुक्रवार और रविवार की जगह सोमवार, गुरुवार और शनिवार को चलेगी।
22101 लोकमान्य तिलक टर्मिनस मदुराई एक्सप्रेस शुक्रवार की जगह बुधवार को चलेगी।
22102 मदुराई लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस शनिवार की जगह शुक्रवार को चलेगी।
22193 दौंड ग्वालियर एक्सप्रेस सोमवार की जगह रविवार को चलेगी।
3) गाड़ियों के क्रमांक बदले और मेल/एक्सप्रेस से सुपरफास्ट बनाई गई :-
11027/28 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस चेन्नई एग्मोर मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22157/58 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11041/42 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस एम जी आर चेन्नई सेंट्रल मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22159 /60 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11043/44 लोकमान्य तिलक टर्मिनस मदुराई लोकमान्य तिलक टर्मिनस का नया क्रमांक 22101/02 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11065/66 मैसूरु रेनिगुंटा मैसूरु एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22135/36 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11067/68 लोकमान्य तिलक टर्मिनस अयोध्या लोकमान्य तिलक टर्मिनस का नया क्रमांक 22183/84 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11073/74 लोकमान्य तिलक टर्मिनस डॉ एम जी आर चेन्नई सेंट्रल लोकमान्य तिलक टर्मिनस का नया क्रमांक 22179/80 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11093/94 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस वाराणसी मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस महानगरी एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22177/78 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11095/96 अहमदाबाद पुणे अहमदाबाद अहिंसा एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22185 /86 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11203/04 नागपूर जयपुर नागपूर एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22175/76 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
11417/18 पुणे नागपूर पुणे एक्सप्रेस का नया क्रमांक 22141/42 और श्रेणी सुपरफास्ट की गई।
12541/42 लोकमान्य तिलक टर्मिनस गोरखपुर लोकमान्य तिलक टर्मिनस का नया क्रमांक 20103/20104 यह किया गया है।
22102/01 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस नांदेड मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस एक्सप्रेस का नया क्रमांक 17612/11 और श्रेणी सुपरफास्ट से निकाल कर मेल/एक्सप्रेस की गई।
4) 21 जोड़ी नियमित गाड़ियों को हमेशा के लिए रद्द किया गया :-
22109/10 लोकमान्य तिलक टर्मिनस हजरत निजामुद्दीन लोकमान्य तिलक टर्मिनस वातानुकूल एक्सप्रेस
22145/46 मिरज पंढ़रपुर मिरज एक्सप्रेस
11415/16 कोल्हापूर बीदर कोल्हापूर एक्सप्रेस
22133/34 सोलापूर कोल्हापूर सोलापूर एक्सप्रेस
11011/12 लोकमान्य तिलक टर्मिनस नांदेड लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
11001/02 साई नगर शिर्डी पंढ़रपुर साई नगर शिर्डी एक्सप्रेस
22127/28 लोकमान्य तिलक टर्मिनस काजीपेट लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
11083/84 लोकमान्य तिलक टर्मिनस काजीपेट लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
11423/24 सोलापूर हुबली सोलापूर एक्सप्रेस
11307/08 कलबुरगी हैदराबाद कलबुरगी एक्सप्रेस
11023/24 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस कोल्हापूर मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस सह्याद्री एक्सप्रेस
22111/12 भुसावल नागपूर भुसावल वाया इटारसी दादाधाम एक्सप्रेस
12117/18 लोकमान्य तिलक टर्मिनस मनमाड लोकमान्य तिलक टर्मिनस गोदावरी एक्सप्रेस
11075/76 लोकमान्य तिलक टर्मिनस बीदर लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
11202/01 लोकमान्य तिलक टर्मिनस अजनी लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
11205/06 लोकमान्य तिलक टर्मिनस करीमनगर लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
22135/36 नागपूर रीवा नागपूर एक्सप्रेस
11405/06 पुणे अमरावती पुणे एक्सप्रेस
11047/48 मिरज हुबली मिरज एक्स्प्रेस
11053/54 लोकमान्य तिलक टर्मिनस आजमगढ़ लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस
22885/86 लोकमान्य तिलक टर्मिनस टाटानगर लोकमान्य तिलक टर्मिनस अंत्योदय एक्सप्रेस
5) 18 सवारी गाडियाँ ऐसे ही भारतीय रेल से नदारद हो गई है, मगर यह उनकी सूची है जो पूर्णतया रद्द की जा चुकी है।
51029/30 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस विजयपुरा मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस
51423/24 मनमाड ईगतपुरी मनमाड
51318/17 पुणे पनवेल पुणे
51285/86 भुसावल नागपूर भुसावल
51412/11 हुबली बेल्लारी हुबली
51458 धारवाड़ हुबली
51401/02 पुणे मनमाड पुणे
51137/38, 51139/40, 51141/42, 51145/46, 51147/48 अमरावती बड़नेरा अमरावती पाँच जोड़ी
71302 गुंतकल कलबुरगी
71305 कलबुरगी वाडी
99816/18/11/13 पुणे लोनावला पुणे दो जोड़ी ई एम यू
6) 4 जोड़ी, गाड़ितोंके मार्ग परिवर्तन कीये गए :-
19419/20, अहमदाबाद चेन्नई सेंट्रल अहमदाबाद एक्सप्रेस, 22919/20 अहमदाबाद चेन्नई सेंट्रल अहमदाबाद हमसफ़र एक्सप्रेस, 82635/36 यशवंतपुर जयपुर यशवंतपुर सुविधा एक्सप्रेस यह गाडियाँ पनवेल की जगह कल्याण होकर चलेगी।
11045/46 कोल्हापूर धनबाद कोल्हापूर मिरज – कुरडु वाडी – लातूर के अलावा अब मिरज – दौंड – मनमाड होकर चलाई जाएगी
7) निम्नलिखित 17 जोड़ी मेल/एक्सप्रेस गाड़ियोंके टर्मिनल स्टेशन बदले :-
12101/02 लोकमान्य तिलक टर्मिनस हावड़ा लोकमान्य तिलक टर्मिनस ज्ञानेश्वरी एक्सप्रेस अब हावड़ा की जगह शालीमार मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
12151/52 लोकमान्य तिलक टर्मिनस हावड़ा लोकमान्य तिलक टर्मिनस समरसता एक्सप्रेस अब हावड़ा की जगह शालीमार मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
12107/08 लोकमान्य तिलक टर्मिनस लखनऊ लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस अब लखनऊ की जगह सीतापुर विस्तारित कर दी गई है।
12163/64 दादर चेन्नई एग्मोर दादर एक्सप्रेस अब चेन्नई एग्मोर की जगह डॉ एम जी आर चेन्नई सेंट्रल मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
12051/52 दादर मडगांव दादर जनशताब्दी एक्सप्रेस अब दादर की जगह मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
12071/72 दादर जालना दादर जनशताब्दी एक्सप्रेस अब दादर की जगह मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
15063/64 लोकमान्य तिलक टर्मिनस गोरखपुर लोकमान्य तिलक टर्मिनस एक्सप्रेस अब लोकमान्य तिलक टर्मिनस की जगह पनवेल मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
15101/02 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस छपरा मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस एक्सप्रेस अब लोकमान्य तिलक टर्मिनस मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
17013/14 हैदराबाद पुणे हैदराबाद एक्सप्रेस अब पुणे की जगह हड़पसर मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
50103/04 दादर रत्नागिरी दादर अब दादर की जगह दीवा मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
11401/02 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस नागपूर मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस नंदिग्रं एक्सप्रेस अब नागपूर की बजाय अदिलाबाद मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
16589/90 बेंगालुरु कोल्हापूर बेंगालुरु रानी चेन्नम्मा एक्सप्रेस अब कोल्हापूर की जगह मिरज मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
12159/60 जबलपुर अमरावती जबलपुर एक्सप्रेस अब अमरावती की जगह नागपूर मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
16381/82 मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस कन्याकुमारी मुम्बई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस केप एक्सप्रेस अब मुम्बई की जगह पुणे मे टर्मिनेट की जाएगी और अपनी वापसी यात्रा वहींसे शुरू करेगी।
51421 पुणे निजामाबाद गाड़ी पुणे की जगह दौंड से चलेगी
51452 बारामती पुणे गाड़ी अब पुणे की जगह दौंड मे समाप्त कर दी जाएगी
71301 सोलापूर गुंतकल गाड़ी सोलापूर की जगह वाडी से रवाना होगी
8) सवारी गाडियाँ जिन्हे मेमू एक्सप्रेस बना दिया गया है साथ ही उनके टर्मिनल/प्रारम्भिक स्टेशन भी बदल गए है।
51153/54 भुसावल मुम्बई भुसावल सवारी गाड़ी अब भुसावल ईगतपुरी भुसावल मेमू एक्सप्रेस है।
57135/36 काजीपेट अजनी सवारी अब काजीपेठ – बल्हारशाह के बीच सीमित कर दी गई है।
57660 फलकनुमा कलबुरगी अब वाडी – फलकनुमा के बीच चलेगी।
57628 कलबुरगी सोलापूर वाडी से ही चलेगी
77657/58 जालना साई नगर शिर्डी जालना मेमू अब नाग्रसोल – जालना के बीच चलेगी
51421 पुणे निजामाबाद अब पुणे की जगह दौंड निजामाबाद हो चुकी है।
51452 बारामती – पुणे अब पुणे तक नहीं जाएगी अपितु दौंड मे ही खत्म हो जाएगी।
71301 सोलापूर गुंतकल गाड़ी अब वाडी – सोलापूर बन गई है।
51829/30 इटारसी नागपूर गाड़ी अमला तक ही चलेगी
9) 15 जोड़ी सवारी गाडियाँ, जो अब एक्सप्रेस बन गई है :-
51027/28 मुम्बई पंढ़रपुर मुम्बई अब दादर पंढ़रपुर दादर 11027/28 एक्सप्रेस
51033/34 मुम्बई शिर्डी मुम्बई अब दादर शिर्डी दादर 11041/42 एक्सप्रेस
51181/82 देवलाली भुसावल देवलाली अब 11113/14 मेमू एक्सप्रेस बन गई
51157/58 भुसावल इटारसी भुसावल 11115/16 मेमू एक्सप्रेस बन गई
51189/90 इटारसी प्रयागराज इटारसी अब 11117/18 इटारसी प्रयागराज छिवकी इटारसी एक्स्प्रेस
51153/54 मुम्बई भुसावल मुम्बई अब 11119/20 ईगतपुरी भुसावल ईगतपुरी तक सीमित कर दी गई
51197/98 भुसावल वर्धा भुसावल अब 11121/22 एक्सप्रेस
51187/88 भुसावल कटनी भुसावल अब 11127/28 एक्सप्रेस
71303/04 अब 11305/06 सोलापूर गदग सोलापूर एक्सप्रेस
51421/22 पुणे निजामाबाद पुणे गाड़ी अब 11409/10 एक्सप्रेस और एक दिशा मे दौंड निजामाबाद
51425/26 परली मिरज परली अब 11411/12 एक्सप्रेस
51433/34 निजामाबाद – पंढ़रपुर, पंढ़रपुर – परली गाड़ी अब 01414/13 एक्सप्रेस
71413/14, 71415/16 सोलापूर पुणे सोलापूर अब 11417/18, 11421/22 एक्स्प्रेस बना दी गई है।
71419/20 पुणे कोल्हापूर पुणे भी 11425/26 एक्सप्रेस बन गई है
यह सवारी परावर्तित एक्सप्रेस गाड़ीया इस कदर की एक्सप्रेस है जिन्हे एक्सप्रेस कहना एक्सप्रेस शब्द की तौहीन है। मार्ग के लगभग सभी स्टेशनोंपर रुकना और औसत गति भी कम। खैर रेल प्रशासन जब अपनी संहिताए बदलते जा रहा है तो कोई क्या कर सकता है भला?